Je hebt vast wel eens het gezegde gehoord: “Of je nu denkt dat je iets kunt, of niet kunt in beide gevallen heb je gelijk!” Er lijkt een kern van waarheid in dit gezegde te schuilen. Maar heb je jezelf wel eens afgevraagd welke invloed jouw overtuigingen (= hoe je over jezelf denkt) hebben op je prestaties?
Het antwoord is: veel meer dan je misschien denkt. Maar toch ook weer anders dan men over het algemeen aanneemt! Mensen gaan op verschillende manieren met tegenslagen om. Sommigen geven na meerdere mislukte pogingen de pijp aan Maarten. Ze denken:
“Dit kan ik niet. Hiervoor heb je een aangeboren talent nodig. Dat heb ik niet!”
Ze staken hun pogingen. Soms raken ze zelfs in een staat van aangeleerde hulpeloosheid. Met andere woorden:
“Wat ik ook probeer, ik kan er zelf toch geen invloed op uitoefenen.”
Toch gaat niet iedereen op deze manier met tegenslagen om. Er zijn ook mensen die het, ondanks dezelfde tegenslagen, wel blijven proberen. Ze volharden, gaan experimenteren en verbeteren stap voor stap hun vaardigheden. Net zo lang totdat het wel lukt!
Waarin zit het verschil?
Het heeft volgens professor Carol Dweck (Stanford University) alles te maken met je mentale houding. Dweck onderscheidt twee verschillende houdingen. Talent (of intelligentie) is:
- een vaststaand gegeven;
- iets dat je kunt ontwikkelen.
Vanuit deze verschillende houdingen hebben mensen de neiging om anders om te gaan met tegenslagen. Wanneer mensen denken dat ze ergens geen talent voor hebben en ze worden geconfronteerd met tegenslagen, dan hebben ze de neiging er geen energie meer in te stoppen. Andersom, wanneer mensen denken dat talent iets is dat je kunt ontwikkelen nemen ze vaak de houding aan:
“Als ik er meer energie in stop, dan lukt het me vast wel.”
Het geloof dat talent of het ontbreken ervan een vaststaand gegeven is brengt mensen er toe dat ze hun fouten niet willen toegeven en minder moeite doen om fouten of problemen te herstellen.
Je hersenen zien als een spier
Als je tegen jezelf aankijkt als een project in ontwikkeling, dan is de kans groot dat je denkt:
“Hier ga ik aan werken!”
Na verloop van tijd ga je steeds beter presteren. In een experiment werd kinderen geleerd dat hun hersenen op spieren lijken:
“Jouw hoofd wordt sterker naarmate je het meer gebruikt!”
Aan de hand van deze overtuiging namen hun prestaties toe in vergelijking tot mensen die denken:
“Aan mijn hoofd valt niets te verbeteren!”
Na verloop van tijd waren de verschillen in prestaties aanzienlijk.
Een aangeboren talent?
Natuurlijk is de ene mens gezegend met meer aanleg dan de andere. Maar als ze met dit talent te weinig of helemaal niets doen, tja… dan is de kans op mislukking aanzienlijk. We kennen allemaal wel iemand in onze omgeving die door het leven gaat als het ‘eeuwige talent’.
Ook grote namen uit de geschiedenis, zoals Mozart, Edison, Madame Curie, Darwin en Cézanne, dankten hun faam niet uitsluitend aan talent. Ze werkten er ongelooflijk hard en met veel passie aan. Hard werken, passie en discipline, zo blijkt, geven je een grotere kans op succes dan bijvoorbeeld jouw IQ.
Lof toezwaaien?
Uit de onderzoeken Carol Dweck blijkt ook dat de manier van prijzen belangrijk is voor de ontwikkeling van je talenten.
Fout is: “Wat ben jij toch fantastisch. Je hebt hiervoor een aangeboren talent!”
Goed is: “Wat heb je toch hard gewerkt!”
Iemand prijzen om zijn talenten werkt een verstarde mentale houding – fixed mindset – in de hand. Iemand prijzen om zijn inspanningen geeft de ander het gevoel dat hij zichzelf ontwikkelt en dat ergens meer energie in steken helpt – growth mindset. Het maakt volgens Dweck alle verschil van de wereld!
Dit artikel is gebaseerd op het boek ‘Mindset: Changing The Way You think To Fulfil Your Potential’ door Carol S. Dweck.
Naschrift (4/8/2018). De laatste tijd is er kritiek op de mindsettheorie. Zie bijvoorbeeld:
Betekent het dat de mindsettheorie de vuilnisbak in kan? Ik denk van niet. Wat wij er wel van kunnen leren is dat je geen wonderen mag verwachten en de zaken toch wat genuanceerder liggen dan volgens Dweck het geval zou zijn.
Wat heb je nodig om de beste te worden? Waar hebben de grote namen op het gebied van muziek, sport, medische wetenschap hun succes aan te danken? Wat is het verschil tussen de jogger in het park en de atleet op Olympisch niveau? Is het aangeboren talent of kun je het leren? Meer dan dertig jaar geleden rekende Anders Ericsson al af met het idee van een aangeboren talent.
In ‘Piek’ beschrijven Anders Ericsson en Robert Pool voor het eerst hoe dit proces werkt. ‘Piek’ is een belangrijk boek dat vastgeroeste ideeën over het menselijk potentieel onderuit haalt en je de middelen geeft om de beste te worden, wat je ambities ook zijn. Meer weten…