Sociale media zoals LinkedIn en Twitter zijn prima tools om jezelf professioneel aan de buitenwereld te presenteren. Een belangrijk onderdeel van sociale media is het zakelijke online profiel. Wat zeg je over jezelf in je mini biografie? Wat zijn de mogelijke effecten op anderen?

Ben je jezelf er voldoende van bewust waar het ene woord een positieve reactie uitlokt, andere woorden onverwachte negatieve effecten op je uitstraling kunnen hebben? Een vooroordeel is zo in de hand gewerkt.

Als er één ding is wat ik heb geleerd in de ruim 20 jaar waarin ik artikelen schrijf, is het wel dat de titel en de introductietekst de toon zetten voor hoe mensen artikelen beoordelen. Daarmee zet je mensen op een bepaald spoor. Soms het verkeerde spoor. Ongemerkt ontstaat er een bepaalde indruk of idee. Het beïnvloedt zelfs tot op zekere hoogte ons gedrag.

Welke jeukwoorden

Wat zijn bijvoorbeeld veel gebruikte woorden in LinkedIn-profielen? Een korte zoektocht leverde het volgende resultaat op:

specialist, creatief, innovatief, entrepreneur, inclusief, brede ervaring, effectief, bewezen staat van dienst, flexibel, gemotiveerd, gepassioneerd, doortastend, dynamisch, communicatief vaardig, out of the box denker, et cetera.

Een andere term die ik regelmatig tegenkom is ‘mensenmens’. Van dergelijke woorden krijg ik spontaan jeuk. Zijn er ook ‘nietmensenmensen’ of ‘onmensenmensen’? Het is een gekunstelde manier om je knuffelfactor te verhogen. Wellicht is het de waarheid, maar creatief is anders.

Treffende beschrijvingen

Er zijn ook bijzonder plezante en treffende beschrijvingen. Guido Thys is een bekende spreker en auteur. Hij noemde zichzelf vroeger bedrijfsverloskundige. Die vind ik aardig gevonden en voor zover ik Guido ken, is het een mooie beschrijving van hemzelf. Hij helpt anderen met iets ter wereld brengen. Overigens heeft hij het tegenwoordig veranderd in:

“De minst gevraagde spreker van Nederland (al meer dan 2.600 keer opgetreden met úw boodschap, niet omdat ik zo belangrijk ben).”

Jezelf niet al te serieus nemen is natuurlijk prima. Het past ook prima bij zijn presentatiestijl. Iemand anders noemt zich professioneel druktemaker. Ook aardig bedacht. Maar daar zit een negatief kantje aan. Willen mensen wel met een druktemaker samenwerken?

Authenticiteit uitstralen?

Zoals je wellicht weet, krijg ik spontaan de kriebels van het woord ‘authentiek’. Maar vooruit. Helaas kunnen wij in onze wil om authentiek te zijn gemakkelijk de fout in gaan. Mensen redeneren:

“Ze moeten toch weten wie ik werkelijk ben?”

of nog zo’n irritant cliché:

“Weten wie de mens achter de mens is?”

Dan heb ik slecht nieuws voor deze figuren: mensen zijn minder geïnteresseerd in hun persoontje. Potentiële klanten willen snel weten of iemand van waarde voor ze kan zijn. Dan scoor je niet als je jezelf centraal stelt en net iets te gewichtig doet.

Onnodig vooroordelen oproepen

Vooroordelen zijn oneerlijk, maar zo zit de wereld helaas in elkaar. Is het werkelijk nodig om jezelf ook als privépersoon te introduceren? Stel je schrijft in je bio ‘gepassioneerd jager’. Dan durf ik er vergif op in te nemen dat een deel van de bevolking zich gepassioneerd van je afkeert. Iemand die voor de lol beesten doodschiet is in de ogen van velen niet koosjer.

• Whiskyliefhebber? Laat zich makkelijk raden: alcoholist!
• Hardloper? Doodloper? Of voor de lolbroeken onder ons: ze hebben hem al gevonden hoor!
• Schaker? Denker? Wiskundige? In zichzelf gekeerd?

En zo kan ik nog wel even doorgaan. En dat doe ik dus ook.

Negatieve invloed op de risicoperceptie

Wanneer mensen overwegen met anderen in zee te gaan, maken ze een risicoafweging. Het beoefenen van een gevaarlijke sport maakt op sommige mensen een geweldige indruk. Anderen redeneren: allemaal leuk en aardig, maar wat als hij gewond raakt? Dan zit ik met de gebakken peren. Of: wil ik wel werken met iemand die onverantwoorde risico’s neemt?

Op een ander profiel lees ik ‘mama’. Er zijn nogal wat vrouwen in Nederland die ‘mama’ zijn. Op zich is het niet bijzonder. Het roept wellicht de nodige vooroordelen op. Iemand die overweegt een mama in te huren kan gemakkelijk denken:

“Wacht eens eventjes, stel dat haar kind ziek wordt, meldt zij zich dan ook af voor haar werkzaamheden?”

Het kan een vooroordeel oproepen:

“Moeders die melden zich om de haverklap ziek en gaan eerder weg!” Nee bedankt.

Men vergeet gemakshalve dat er heel veel vrouwen zijn die hun taken als meesterlijke jongleurs perfect weten te combineren zonder dat iemand het merkt.

Afschrikking als bewuste keuze

Uiteraard zijn er ook woorden die een deel van de bevolking de stuipen op het lijf jagen en anderen juist bijzonder aanspreken. Denk aan een woord als ‘spiritueel’. Sommigen vinden spirituelen dromerige zwevers Voor anderen voelt het aan als een warm bad. Je maakt daarmee een duidelijke keuze. Idem dito met je politieke oriëntatie. Het is voor de één een schrikdraadwoord en voor de ander klinkt het als muziek in de oren.

Vraag jezelf telkens af: is dit noodzakelijk om te weten? Bijvoorbeeld omdat het duidelijk in jouw stijl tot uitdrukking komt en je bepaalde groepen mensen wilt aantrekken? Of is het ‘leuk om te weten’? Dat laatste valt dan al gauw in de categorie ‘beter om niet te weten’. Het dient geen praktisch doel.

Conclusie

Wanneer je beschrijft wie je bent is een vooroordeel zo opgeroepen. Je loopt daarmee het risico dat men op basis van dergelijke vooroordelen besluit niet met je in zee te gaan. Het is toch wel jammer wanneer je een vooroordeel oproept zonder dat er een noodzaak toe is. Weet je het helemaal niet meer? Vertel dan in enkele zinnen hoe je anderen helpt. Het is evenmin origineel, maar geeft de lezer in ieder geval een goed gevoel.